Arweinwyr Ymchwil:
- Dr Roser Beneito-Montagut, Prifysgol Caerdydd (technolegau, bywyd wrth fynd yn hŷn a chysylltedd cymdeithasol)
- Dr Sofia Vougioukalou, Prifysgol Caerdydd (dementia a chymunedau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol)
Aelodau o’r tîm ymchwil a chydweithrediadau:
Prifysgol Aberystwyth
Yr Athro Charles Musselwhite, Athro a Phennaeth Seicoleg, ac yn ddeiliad cadair yn yr Adran Seicoleg ym Mhrifysgol Aberystwyth.
Prifysgol Abertawe
Dr Deborah Morgan, Uwch Swyddog Ymchwil y Ganolfan Heneiddio Arloesol a Rheolwr ENRICH Cymru, Prifysgol Abertawe.
CARE
Yr Athro Paul Willis – Cyfarwyddwr y Ganolfan Ymchwil Gofal Cymdeithasol i Oedolion (CARE), Prifysgol Caerdydd.
Dr Jeremy Dixon, Darllenydd, CARE, Prifysgol Caerdydd.
Dr. Victoria Shepherd – Uwch Gymrawd Ymchwil, Canolfan Treialon Ymchwil, Prifysgol Caerdydd.
Dr Rebecca Oatley, Darlithydd, Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol, Prifysgol Caerdydd.
Dr Josie Henley, Darlithydd, Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol, Prifysgol Caerdydd.
Cyllidwr/Cyllidwyr: Prifysgolion Cymru
Swm cyllid: £7,402.00
Dyddiad dechrau’r prosiect 01/03/2024
Dyddiad gorffen y prosiect: 31/03/2025
Cyflwyniad:
Mae technoleg yn ail-lunio’r ffordd y mae gwasanaethau gofal cymdeithasol i oedolion yn cael eu darparu. Bydd manteision technoleg ar gyfer “Cymru sy’n Deall Dementia” ond yn cael eu gwireddu os yw arloesi yn cyrraedd amgylcheddau gwledig a threfol, ac yn tangynrychioli pobl sy’n byw gyda dementia, megis mewnfudwyr, pobl niwrowahanol, grwpiau LHDT+ a phobl ag anableddau.
Mae dementia yn aml yn gwneud i bobl dynnu’n ôl o gymdeithas a gweithgareddau sy’n dod â llawenydd, ystyr a phwrpas iddyn nhw. Gall defnyddio technolegau cynorthwyol er enghraifft DA, dyfeisiadau wedi eu gwisgo, dyfeisiau clyfar, synwyryddion a robotiaid mewn gofal dementia helpu pobl i fyw bywydau mwy boddhaus ac annibynnol.
Buon ni’n cydweithio ag academyddion, pobl sy’n cael eu heffeithio gan ddementia, a gweithwyr proffesiynol y trydydd sector. Byddwn yn edrych ar y materion sy’n effeithio ar bobl amrywiol â dementia, a’u gofalwyr ffurfiol ac anffurfiol wrth ddefnyddio technolegau cynorthwyol.
Dyma’r prosiect cyntaf ar y pwnc hwn yng Nghymru. Rydyn ni’n cyfuno arbenigedd mewn gerontoleg gymdeithasol, gwaith cymdeithasol, a dylunio canolfan ddefnyddwyr i fynd i’r afael â rhai materion allweddol sy’n wynebu grwpiau heb gynrychiolaeth ddigonol y mae dementia yn effeithio arnyn nhw.
Dulliau astudio a gweithgareddau:
Cafodd y cynnig ymchwil ei adolygu gan wyth o bobl sydd wedi’u heffeithio gan ddementia, a nodwyd ei fod yn bwysig gwella’r profiad o fyw gyda/neu ofalu am rywun â dementia. Mae’r grŵp hwn yn cynnwys aelod o’r gymuned LHDT+, a dyn o’r gymuned Sipsiwn/Theithwyr sy’n byw gyda dementia, gofalwyr sydd â nam ar eu golwg, defnyddwyr Byddar / BSL, pobl sydd â Saesneg fel eu hail iaith ac aelodau o’r cymunedau Pacistanaidd, Indiaidd ac Affro-garibïaidd.
Buon ni’n ymgysylltu â chyfranwyr cynnwys y cyhoedd o’r Gweithgor Dementia 3 Gwlad, Lleisau Dementia, Cymdeithas Pobl Fyddar Prydain, Cyngor Cymru i Bobl Fyddar, y Gymdeithas Syndrom Down, Grŵp Cynghori Dementia LHDTC+ a Nubian Life. Rydyn ni wedi cynnal 11 o ddigwyddiadau, pedwar cyfarfod wyneb yn wyneb a saith cyfarfod ar-lein a oedd yn cynnwys 12 o bobl sy’n byw gyda dementia, 14 o ofalwyr, 13 o weithwyr proffesiynol y trydydd sector, deg o academyddion a 12 o weithwyr proffesiynol ym maes gofal cymdeithasol. Helpodd dau o ofalwyr i ddylunio a hwyluso’r ddau ddigwyddiad ymgysylltu wyneb yn wyneb gyda phobl â phrofiadau bywyd. Yn ystod y cyfarfodydd hyn, buon ni’n trafod manteision a rhwystrau defnyddio technolegau, dychmygu technolegau newydd ar gyfer pobl â nam gwybyddol cynyddol, a mapio’r tirlun ariannu.
Rhagor o wybodaeth: